Θεσσαλονίκη, Οκτώβριος 2016
Τους τελευταίους μήνες, ένα παλιό χρέος απειλεί την ύπαρξη της Αντιρατσιστικής Πρωτοβουλίας και του Στεκιού Μεταναστών στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για το χρέος του παλιού Ξενώνα Προσφύγων προς τη ΔΕΗ και το Δήμο Θεσσαλονίκης, ύψους 85.000 και 5.000 € αντίστοιχα. Το χρέος αυτό έχει φορτωθεί στην πλάτη της Αντιρατσιστικής και του Στεκιού, αφού, όταν πριν από 6 περίπου χρόνια ο ξενώνας αυτός απειλήθηκε με κλείσιμο, προσφέραμε το δικό μας όνομα ως τη μοναδική άμεση λύση για να μην κοπεί το ρεύμα και να μην μείνουν οι πρόσφυγες στο δρόμο. Στη συνέχεια, παραθέτουμε τα βασικά σημεία της δύσκολης, αλλά και ενδιαφέρουσας από τη σκοπιά της έμπρακτης αλληλεγγύης, ιστορίας του Ξενώνα και εξηγούμε με ποιο τρόπο θα παλέψουμε τώρα για να αντιμετωπίσουμε αυτό το χρέος.
Η ιστορία του Ξενώνα Προσφύγων
Ο Ξενώνας Προσφύγων, στην οδό Σιατίστης 12 & Φιλίππου, αποτελούσε για χρόνια τη μοναδική δομή φιλοξενίας προσφύγων στην πόλη της Θεσσαλονίκης, προσφέροντας στέγη σε 14 οικογένειες ή 70 περίπου άτομα. Τον Γενάρη του 2010, ο Ξενώνας έκλεισε, με απόφαση της ΜΚΟ που τον διαχειριζόταν ως τότε, λόγω –σύμφωνα με την ίδια- οικονομικών δυσχερειών. Εκείνη τη στιγμή, η Αντιρατσιστική Πρωτοβουλία Θεσσαλονίκης, μαζί με άλλες συλλογικότητες και φορείς της πόλης, όπως συνδικάτα, σύλλογοι, δημοτικές κινήσεις και πολιτικές οργανώσεις της αριστεράς, καθώς και με την ενεργή συμμετοχή και υποστήριξη εκατοντάδων ανθρώπων, συγκρότησαν ένα κοινό μέτωπο για τη σωτηρία του ξενώνα. Ο στόχος μας ήταν να μείνει κατ’ αρχήν ο Ξενώνας ανοιχτός και να λειτουργήσει με κάθε τρόπο, μέχρις ότου βρεθεί κάποιος δημόσιος φορέας να αναλάβει εκ νέου τη χρηματοδότηση και τη λειτουργία του, ως πιστεύαμε –και πιστεύουμε- ότι οφείλει να κάνει το κράτος.
Για ένα χρόνο περίπου, και παρά τις δυσκολίες που είχε ένα τέτοιο πρωτόγνωρο για εμάς τότε εγχείρημα, ο Ξενώνας πράγματι λειτούργησε μάλλον υποδειγματικά, διαχειριζόμενος από την κοινή συνέλευση ενοίκων και αλληλέγγυων. Υλικά στηριζόταν μόνο από την Αντιρατσιστική Πρωτοβουλία και την έμπρακτη αλληλεγγύη δεκάδων άλλων ανθρώπων και συλλογικοτήτων, οι οποίοι πρόσφεραν εθελοντική δουλειά, είδη ανάγκης και χρήματα. Καταφέραμε έτσι να καλύπτουμε όλες τις ανάγκες των ενοίκων χωρίς καμία επιδότηση, αφού η Αντιρατσιστική καταστατικά δεν δέχεται καμία χρηματοδότηση για τις δράσεις της.
Η πιο μεγάλη δυσκολία που αντιμετωπίσαμε ήταν όταν το καλοκαίρι του 2010, η ΔΕΗ έκοψε το ρεύμα, το οποίο ήταν στο όνομα της ΜΚΟ που διαχειριζόταν παλιά τον Ξενώνα. Παρά τις συνεχείς προσπάθειες να το επανασυνδέσουμε παράτυπα (μέχρι και γεννήτρια δοκιμάσαμε να φέρουμε), αυτό δεν ήταν τεχνικά δυνατό. Από την άλλη, ο Δήμος Θέρμης, ιδιοκτήτης του κτιρίου, ο Δήμος Θεσσαλονίκης ή όποιος άλλος υπεύθυνος δημόσιος φορέας αρνήθηκε να κάνει οτιδήποτε. Έτσι, η μόνη λύση που υπήρχε για να μην βρεθούν οι ένοικοι στο δρόμο και διακοπεί βίαια αυτό το εγχείρημα, ήταν να ζητήσουμε την επανασύνδεση του ρεύματος σε ένα δικό μας όνομα. Μετά από συνεννόηση με τους άλλους φορείς, η νέα σύνδεση έγινε στο όνομα της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας “Κοινωνικό Κέντρο Θεσσαλονίκης”, την οποία είχαμε δημιουργήσει για να υποστηρίζουμε τις τυπικές λειτουργίες του Κοινωνικού Κέντρου – Στεκιού Μεταναστών (μισθωτήρια, λογαριασμοί κοκ). Είναι φανερό ότι η υπογραφή των συμβολαίων από την παραπάνω ΑΜΚΕ νομικά ήταν αδύνατη, αφού δεν είχε καμία νόμιμη σχέση με το κτίριο (ιδιοκτησίας, παραχώρησης ή ενοικίασης). Παρόλα αυτά, κατέστη εφικτή μετά από πολιτική παρέμβαση δική μας και των άλλων φορέων, με στόχο πάντα την επιβίωση των ενοίκων. Μάλιστα, στον ένα περίπου χρόνο της αυτοδιαχειριζόμενης λειτουργίας του Ξενώνα (ως τον 12/2010), πληρώναμε λογαριασμούς, συμπεριλαμβανομένης της ΔΕΗ, καταβάλλοντας 2000 € για εγγύηση και 3.864 € για λογαριασμούς.
Καθώς όμως στο διάστημα αυτό δεν επιτεύχθηκε η κανονική και μόνιμη λειτουργία του Ξενώνα από κάποιο αρμόδιο δημόσιο φορέα, η Αντιρατσιστική αναγκάστηκε να αποχωρήσει από την ευθύνη της διαχείρισης του ξενώνα, καθώς δεν μπορούσε και δεν έπρεπε να αναλαμβάνει μόνη της το κόστος επ’ αόριστο. Ο Ξενώνας βέβαια παρέμεινε ανοιχτός και φιλοξενούσε οικογένειες μέχρι και το Νοέμβριο του 2014, όταν με ενέργειες αλληλέγγυων πολιτών προσφέρθηκαν διαμερίσματα και οικονομική βοήθεια στις οικογένειες, οπότε και εκκενώθηκε και σφραγίστηκε από τον ιδιοκτήτη του.
Όλο αυτό το διάστημα στον ξενώνα προσφύγων διέμειναν δεκάδες οικογένειες προσφύγων και οι 24 συνδέσεις κατέγραψαν κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος που ανήλθε στο ποσό των 80.000 ευρώ. Φυσικά, γνωρίζαμε ότι το ποσό αυτό συνέχιζε να χρεώνεται στο όνομά μας. Όμως, καθώς μέσα έμεναν ακόμα πρόσφυγες και μικρά παιδιά, δεν ζητήσαμε τη διακοπή του. Η μόνη λύση για εμάς θα ήταν να ξαναλειτουργούσε ο Ξενώνας από κάποιο δημόσιο φορέα, ο όποιος θα αναλάμβανε εύλογα και το χρέος, κάτι που βέβαια δεν έγινε.
Η σημερινή κατάσταση
Τελικά, μετά την οριστική εκκένωση του κτιρίου του Ξενώνα από τους ενοίκους του και τη διακοπή της σύνδεσης, η ΔΕΗ μετέφερε το συνολικό χρέος ύψους 80.066,00 € στη σύνδεση που αντιστοιχεί στην έδρα της παραπάνω ΑΜΚΕ, στην οδό Ερμού 23, δηλαδή στο Κοινωνικό Κέντρο – Στέκι Μεταναστών. Στο χρέος αυτό προστέθηκαν άλλες 4.220 Δημοτικά Τέλη. Παρά τις συνεχείς παρεμβάσεις μας προς τη Διοίκηση της ΔΕΗ, μας ξεκαθαρίστηκε ότι δεν υπάρχει καμία δυνατότητα διαγραφής του χρέους. Αν δεν το αναλάβουμε, τότε κινδυνεύουμε άμεσα με διακοπή της ηλεκτροδότησης στο Στέκι, ενώ το χρέος θα μεταφερθεί στα πρόσωπα που εκπροσωπούν νόμιμα το Στέκι. Εντωμεταξύ, τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχουμε ήδη αναγκαστεί να πληρώσουμε προς τη ΔΕΗ περισσότερα από 5.000 ευρώ σε τόκους, για να μην κοπεί το ρεύμα στο Στέκι.
Αν δεν πληρώσουμε συνεπώς, είναι προφανές ότι το Στέκι θα κλείσει, χωρίς βέβαια ούτε αυτό να μας απαλλάξει από το χρέος. Μαζί με το Στέκι, θα σταματήσουν και οι δράσεις αλληλεγγύης που στεγάζονται και υποστηρίζονται από αυτό, όπως τα μαθήματα αλληλεγγύης για ντόπιους και μετανάστες, η κουζίνα αλληλεγγύης, η συλλογή και διανομή ειδών πρώτης ανάγκης και τόσα άλλα. Και μαζί, πιστεύουμε, θα έχουμε μία πολιτική ήττα και υποχώρηση για την Αντιρατσιστική Πρωτοβουλία και τα κινήματα αλληλεγγύης.
Μπροστά σε αυτούς τους κινδύνους, αποφασίσαμε αναγκαστικά να αναλάβουμε συλλογικά αυτό το χρέος και να ζητήσουμε τη ρύθμιση και την αποπληρωμή του με δόσεις, παρότι είναι φανερό ότι δεν προέκυψε από κάποια δική μας δράση ή αδράνεια, αλλά από μία συνολική, πρακτική ανάγκη της πόλης, στην οποία παρασταθήκαμε χωρίς να υπολογίζουμε τις συνέπειες. Όπως αναφέραμε, η Αντιρατσιστική Πρωτοβουλία και το Στέκι Μεταναστών, με καταστατική τους απόφαση ως τώρα δεν έχουν ζητήσει ή λάβει καμία χρηματοδότηση από δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα και τα μόνα έσοδα, με τα οποία διατηρούμε ως τώρα τις δομές αλληλεγγύης και τις άλλες δραστηριότητές μας, προέρχονται από ατομικές εισφορές, εκδηλώσεις και τη λειτουργία του Στεκιού. Είναι όμως προφανές ότι χωρίς πόρους είναι αδύνατο να εξυπηρετήσουμε τη ρύθμιση ενός τέτοιου χρέους, οπότε και αναγκαστήκαμε να απευθυνθούμε πρώτα από όλα σε όσους φορείς συμμετείχαν ή υποστήριξαν το αρχικό εγχείρημα του Ξενώνα, ζητώντας να μοιραστούμε την ευθύνη αποπληρωμής του κοινού αυτού χρέους. Το χρέος βέβαια είναι στο δικό μας όνομα, οπότε για να συμβάλλει κάποιος φορέας στην αποπληρωμή του, αυτό μπορεί να γίνει μόνο μέσω δωρεάς προς το νομικό πρόσωπο του Στεκιού. Έτσι, είμαστε αναγκασμένοι να δεχτούμε, για πρώτη και μοναδική φορά, χρηματοδοτήσεις και μάλιστα από φορείς που ποτέ δεν θα το κάναμε. Πρόκειται για μία κατάσταση εξαιρετικά δυσάρεστη και ψυχοφθόρα για εμάς, αλλά δυστυχώς δεν έχουμε καμία άλλη επιλογή.
Είναι απολύτως σαφές ότι τα χρήματα αυτά θα κατευθυνθούν αποκλειστικά και μόνο στην αποπληρωμή του χρέους των 80.000 προς τη ΔΕΗ και καμία σχέση δεν θα έχουν με το ταμείο και τις δράσεις του Στεκιού και της Αντιρατσιστικής. Το Στέκι και η Αντιρατσιστική όχι μόνο δεν πρόκειται να επωφεληθεί από αυτά τα χρήματα, αλλά –αναγκαστικά- θα συμβάλλει και αυτό όσα περισσότερα μπορεί για την εξυπηρέτηση αυτού του χρέους, ζητώντας την έκτακτη συνδρομή των δικών του ανθρώπων. Η διαχείριση των χρημάτων αυτών θα γίνεται δημόσια και ανοιχτά. Στο πλαίσιο αυτό, και με την ευκαιρία αυτής της ανακοίνωσης, ενημερώνουμε ότι ήδη έχουν δοθεί 15.000 ευρώ από την «Αλληλεγγύη για Όλους» για την πληρωμή του χρέους, καθώς ο –τότε- ΣΥΡΙΖΑ το 2010 ήταν ένας από τους συμμάχους της Αντιρατσιστικής στην υπόθεση του Ξενώνα. Για τον ίδιο λόγο έχουμε ζητήσει επίσης χρήματα από το Δήμο Θεσσαλονίκης, την ίδια τη ΔΕΗ και άλλους.
Κυρίως όμως, απευθυνόμαστε σε κάθε αλληλέγγυα συλλογικότητα, σε κάθε σύντροφο και συντρόφισσά μας από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ζητώντας να συνεισφέρει ανάλογα με τις δυνατότητές της στην πληρωμή αυτού του χρέους. Μόνο με αυτό τον τρόπο μπορούμε να κρατήσουμε ζωντανό το Στέκι με τις δράσεις αλληλεγγύης του και την Αντιρατσιστική Πρωτοβουλία με την πολιτική και κοινωνική της παρέμβαση. Μέχρι σήμερα, εδώ και 20 σχεδόν χρόνια από το ξεκίνημα της Αντιρατσιστικής και 12 χρόνια από αυτό του Στεκιού, έχουμε καταφέρει να αντιμετωπίσουμε πολλές δυσκολίες και να μείνουμε όρθιοι και όρθιες. Πιστεύουμε ότι αξίζει τον κόπο να το παλέψουμε και τώρα.
Αντιρατσιστική Πρωτοβουλία Θεσσαλονίκης
Κοινωνικό Κέντρο – Στέκι Μεταναστών
Περισσότερες πληροφορίες
Η Αντιρατσιστική Πρωτοβουλία Θεσσαλονίκης ξεκίνησε το 1998, ως ένας ανοιχτός κινηματικός χώρος συντονισμού των πολιτικών και κοινωνικών συλλογικοτήτων της πόλης ενάντια στη βαρβαρότητα του ρατσισμού. Για 19 χρόνια, μέσα από πορείες, συγκεντρώσεις, εκδηλώσεις και το ετήσιο «Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ», αγωνίζεται για τη νομιμοποίηση και την κοινωνική εξίσωση των μεταναστών/τριών, για το άνοιγμα των συνόρων και την παροχή ασύλου στους πρόσφυγες, για την οργάνωση της έμπρακτης αλληλεγγύης απέναντι σε κάθε αποκλεισμένη και καταπιεσμένη ομάδα. Λειτουργεί με βάση ανοιχτή εβδομαδιαία συνέλευση (κάθε Τετάρτη στις 9) και στεγάζεται στο Κοινωνικό Κέντρο – Στέκι Μεταναστών. Περισσότερα στο antiratsistiki.gr, fb: Αντιρατσιστική Πρωτοβουλία Θεσσαλονίκης.
Το Κοινωνικό Κέντρο – Στέκι Μεταναστών ξεκίνησε το 2004, με πρωτοβουλία της Αντιρατσιστικής, ενώ από το 2009 στεγάζεται στον ιστορικό χώρο της Ερμού 23, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Πέρα από την Αντιρατσιστική, στους 3 ορόφους του στεγάζει σήμερα 20 περίπου κινηματικές, εργατικές, μεταναστευτικές και κοινωνικές συλλογικότητες, συνελεύσεις και κινηματικές πρωτοβουλίες, θεατρικές και πολιτιστικές ομάδες. Μέσα στο Στέκι αναπτύχθηκαν επίσης δράσεις και ομάδες έμπρακτης αλληλεγγύης, όπως η «Εκτός Τάξης» που προσφέρει δωρεάν μαθήματα σε έλληνες και μετανάστες, η Κουζίνα Αλληλεγγύης που παρέχει κάθε Σαββατοκύριακο γεύμα και συντροφιά σε εκατοντάδες ανθρώπους, η Room39 που συγκεντρώνει και μοιράζει είδη πρώτης ανάγκης και φαγητό σε πρόσφυγες και αστέγους, η Ομάδα Νομικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών και πολλές άλλες πρόσκαιρες ή μόνιμες πρωτοβουλίες. Περισσότερα στο socialcenter.gr, fb: Κοινωνικό Κέντρο/Στέκι Μεταναστών.
